| |
Magneet Rijwielfabriek Weesp 40
jaar later
Van 28 mei tot 14 september was er
in het Gemeentemuseum Weesp, Nieuwstraat 41, de
tentoonstelling De Magneet veertig jaar later, geopend.
Van 1928 tot 1969 was in Weesp de
Magneet Rijwielfabriek gevestigd.
Oorspronkelijk begonnen als de NV
Magneet Rijwielfabriek Velleman & Verdoner in Amsterdam,
vestigde De Magneet zich in 1928 aan de Groenesingel in
Weesp.
Het merk Magneet mag dan niet meer
bestaan, er zijn nog genoeg liefhebbers van dit beroemde
merk uit de vorige eeuw.
De fietsen die aanvankelijk werden
gemaakt liepen voorop in kwaliteit en waren vernieuwend qua
constructie. Om de naamsbekendheid te vergroten sponsorde de
fabriek de toen opkomende wielersport. De Magneet had als
eerste Nederlandse fabriek een eigen wielerploeg. Een
bekende naam was o.a. Cor Blekemolen. Begin 50er jaren ging
de fabriek zich toeleggen op de productie van fietsen met
hulpmotor, de bromfiets. Vanaf 1952 wijzigde de naam in
Magneet Rijwielen- en Motorenfabriek NV.
In april 1969 ging de Magneet over
in handen van de rijwielfabriek van Batavus en kwam er een
einde aan het merk.
Nu veertig jaar later wordt er in
het gemeentemuseum een tentoonstelling gehouden over de
Magneet; veel fotomateriaal van ondermeer de productie, de
personeelsvereniging, het kantoor, de Magneet
voetbalvereniging, de toneelclub en wat te denken van De
Magneet Hawaiians. Maar ook een serie fietsen en twee
brommers, de A50 en de Thunderbird, staan in de
tentoonstelling.
Naast de tentoonstelling wordt op
zaterdag 6 juni a.s. een toertocht gehouden met historische
brommers, waaronder uiteraard Magneet. Gelijktijdig vertrekt
een fietstocht met Magneet fietsen.
Een unieke kans om dit rijdend
materiaal uit Weesp nog eens te bewonderen.
Er wordt verzameld bij molen De
Vriendschap om 10 uur. Vervolgens gaat de brom- en
fietsploeg naar het Gemeentemuseum, om rond 11 uur te
vertrekken voor de beide toertochten.
Het Gemeentemuseum Weesp is geopend
op dinsdag t/m donderdag en zaterdag en zondag van 13.30 tot
16.30 uur.
Nieuwstraat 41 – Weesp.
www.gemeentemuseumweesp.nl
|
|
Klik
HIER voor foto's én vragen over de
Thunderbrid, ingezonden op
16-06-2007.
Klik
HIER
de reactie van Frank Weghaus,
ontvangen op 26-12-2007.
Nederlandse fabriek die rond
1952 begon met
de productie van bromfietsen, die (hoewel in het eerste model een
Husqvarna-blokje
zat) hoofdzakelijk van
Sachs-motoren
voorzien werden.
In
1969 kocht
Batavus dit merk
op.
Begin jaren zeventig werd de productie van Magneetbromfietsen
beëindigd.
In de Magneet fabriek in Weesp werd in 1968 en 1969 hard gewerkt aan het
ontwikkelen van een nieuw type sport bromfiets. Zoals we weten is in
diezelfde tijd deze fabriek overgenomen door Batavus. Met de overname kwamen
ook de ontwerpen van deze sportbrommer in het bezit van de fabriek in Oudeschoot, tegenwoordig Heerenveen-zuid. Daar is de brommer verder
ontwikkeld en uiteindelijk onder de naam Batavus TS49 op de markt gebracht.
Omdat ook de naam Magneet nog leefde in de markt is deze brommer ook als
Magneet Thunderbird op de markt gebracht. Van deze eerste ontwerpen tonen we
een tekening.
Hieronder de informatie die stond in de Magneet folder van 1970
Klik op de afbeelding voor een groter formaat.
|
Klik op de afbeelding voor een
groter formaat.
Magneet Mot '0 - Mat
1970
Volautomatische brommer met staande start, uitgerust met de bekende
Saxonettemotor.
Een uiterst veelzijdige brommer: zeer comfortabel, betrouwbaar,
ideaal voor lange vakantietochten maar ook voor dagelijks gebruik.
De Mot'o-Mat heeft een stabiel buisframe met lage instap,
een oliegedempte telescoopvork en achtertelescopen.
De
wie' hebben verchroomde velgen, extra zware spaken
en royale voltrommel remmen voor en achter.
Het
comfortabele zweefzadel is verstelbaar,
de drager is bijzonder stabiel en heeft een opklapbaar kofferrek.
De
Mot 'O-Mat is verder uitgerust met zijstandaard, spaakslot,
gereedschapberging onder het zadel,
grote 15W koplamp met dimschakelaar, een gesloten kettingkast en een
lange verchroomde demper.
Hij
is verkrijgbaar in de kleuren combinaties: blauw/grijs en
antraciet/grijs.
|
Klik op de afbeelding voor een
groter formaat.
Magneet Thunderbird
1970
De
veelgevraagde Magneet brommer, nu mooier en beter dan ooit.
Technische gegevens:
- robuust buisframe
- naar keuze Sachs 50/2 MA motor met 2-versnellingen of Sachs 50/3
NL-1 motor met 3-versnellingen
- Vredestein banden, voor 21 x 2.50, achter 21 x 2.75
- ruim bemeten voltrommelnaven voor en achter
- zware oliegedempte telescoopvoorvork
- oliegedempte achtertelescopen
- tank met chroom zijpanelen en grote kneegrips, inhoud ca. 10
liter, benzinekraan met reservestand
- zeer comfortabele buddy-seat met duo voetrusten
- sportief verstelbaar stuur
- verstelbare patentcrank met voetrem
- gesloten metalen kettingkast
- grote koplamp met 15W duplo-lamp en ingebouwde tachometer
- grote verchroomde uitlaatdemper
- royale gereedschapberging met gereedschap en pomp
- solide stuurslot
- robuuste middenstandaard
- smeernippels op de kabels
De
Thunderbird is uitsluitend leverbaar in de fraaie kleuren
combinatie: rood/zilver/zwart.
|
Klik op de afbeelding voor een groter
formaat.
Deze Magneet TS50 op bovenstaande afbeelding was blijkbaar
een voorstudiemodel
omdat over het Batavus tankschildje een Magneet sticker is geplakt.
Magneet TS50 1970
Een
splinternieuwe bromfiets in de zwaarste klasse. Geconstrueerd als een
motorfiets biedt de Magneet TS-50 een ongekend rijcomfort, een fabelachtige
wegligging, aan de talloze technische details die laten zien dat de Magneet
constructeurs zich op deze brommer volledig hebben kunnen uitleven.
Technische gegevens:
- zeer zwaar torsievrij buisframe
- Tomos 4L motor met 4-versnellingen voet geschakeld en geforceerde koeling
- zeer zware vol hydraulisch gedempte teleskoopvork, slag liefst 125 mm, met
verchroomde vorkpoten.
- volhydraulische achterteleskopen met open veren
- wielen met verchroomde velgen en extra zware spaken nr. 11
- Voor en achter Vredestein banden 21 x 2.75
- zeer groot bemeten voltrommelnaven met steekas voor en achter
- zeer grote koplamp met 15W duplo lamp, ingebouwde tachometer en
contactsport
- royaal achterlicht met ingebouwd remlicht
- verstelbaar stuur met Magura handvatten met zware knophandles
- benzinetank met kneegrips, inhoud ca. 14 I, benzinekraan met reservestand
en doorzichtig bezinkselreservoir
- lange en brede buddyseat
- verstelbare Magneet patentcrank met voetrem
- grote gereedschapberging
- verchroomd kofferrek met verende klem en zijtasbeugels
- zware middenstandaard met verstelbare aanslag
- solide balhoofdslot
- geheel gesloten metalen kettingkast
De TS-50 is leverbaar in
twee kleurencombinaties, namelijk: antraciet en rood/zilver/zwart, beide
met chroom tankpanelen.
Uit de Magneet brochure van 1968.
Hieronder het resultaat in het echt. Met daaronder een detail van de
tank.
Hieronder
nog een serie foto's van bovenstaande brommer;
In de versie zoals die hierboven op papier is gezet is hij
waarschijnlijk niet op de markt gekomen. Bij deze tekening zit er namelijk
een Sachs blok met geforceerde luchtkoeling onder de brommer. Wij denken dat
er luchtgekoelde blokken gemonteerd zijn in de uiteindelijke productieversie
welke niet geforceerd werden gekoeld. Tijdens een zoektocht op het internet
kwamen we tot onze verrassing een brommer tegen waar dit wel het geval is.
Een prototype misschien? We willen hier graag meer van weten, dus een ieder
die daar helderheid over kan verschaffen kan contact met ons opnemen.
Tegelijkertijd met de Magneet Thunderbird en de Batavus TS49 werd er in
Oudeschoot gewerkt aan de Batavus TS50 met een motorblok van Tomos eronder.
Dit Tomos blok heeft 4 versnellingen. Wat was er gemakkelijker om
tegelijkertijd met de Magneet Thunderbird ook een Magneet TS50 op de markt
te brengen? Daarmee houdt je de naam levend en Magneet dealers tevreden. Op
de Batavus TS50 werden Magneet tankemblemen en een andere TS50 sticker op de
gereedschapkastjes aangebracht en er was weer een brommer geboren.
Tegenwoordig zouden we daarbij spreken van badge-engineering. Kijk zelf naar
een aantal foto’s en vergelijk ze met de Batavus TS50 en je zult verder geen
verschillen vinden.
Hieronder een aantal foto's van de Magneet TS50
Onderstaande reactie ontvingen we op 26 maart 2007
Beste Batavus club,
op jullie site staat bij de sectie magneet bromfietsen een tekening en een
tweetal foto's van een Magneet met een Sachsblok met geforceerde
luchtkoeling. Daarbij staat het verzoek of iemand die hier meer informatie
over heeft zich wil melden. Ik kwam al surfend toevallig op jullie site uit
en zag daar tot mijn grote verbazing deze foto's staan. Ik ben namelijk
degene die deze foto's heeft gemaakt en de brommer is nog steeds in mijn
bezit.
Het betreft een Magneet Thunderbird uit 1968. Er zit een 3bak handgeschakeld
Sachsblok onder met inderdaad geforceerde lucht koeling.
Ik heb deze brommer een jaar of 5 geleden gekocht. Het blok is volledig in
originele staat en is niet opgevoerd geweest. De slijtage aan
het blok is er niet en de cilinder is nog compleet krasvrij. Ik heb met wat
hulp van wat lokale brommerboeren de ontbrekende onderdelen
bij elkaar kunnen vinden als de Kettingkast en de kappen die onder de
buddyseat. De driehoekige magneet emblemen op de tank zijn
wel originele magneet emblemen, een geschenk van dezelfde enthousiaste
brommerboer, maar in het rubber zit een ronde uitsparing. Er horen dus
eigenlijk ronde emblemen in te zitten. Het blok, inclusief de geforceerde
luchtkoeling, is zeker origineel. De brommer staat ook op kenteken
mede dankzij gegevens van deze site: http://www.motormuseum-lexmond.nl/b-nummers/index.htm
heb ik hem door de keuring kunnen loodsen.
Hier staat een schat aan gegevens, met TNO lijsten van goedkeuring,
goedkeuringsnummer en technische gegeven. Zeker de moeite
waard om eens door te spitten. Zie ook http://www.motormuseum-lexmond.nl/b-nummers/40.jpg
Op een rijtje:
Magneet Thunderbird
Bouwjaar 1968
B 6013
Motornummer: 4541117 Hub_r:47
Sachs 50/ma ABE AUS L
Ik heb de afgelopen jaren veel plezier beleeft aan deze brommer.
Ik heb de brommer 3 jaar gebruikt als dagelijks vervoermiddel en zo'n 3500km
mee gereden zonder enig probleem.
Ook bij langere tochten, Den Haag - Vlissingen en de volgende dag weer terug
geen enkel probleem, hij loopt als een zonnetje.
Het is altijd één keer trappen en lopen geweest.
De afgelopen twee jaar het vooral af en toe 's zomers dat ik hem gebruik
maar voor dagelijks vervoer is er inmiddels een auto gekomen.
Voor een betere foto van het blok zie de bijlage.
Mochten jullie meer informatie willen of hebben jullie nog vragen mail dan
gerust:
Spike_tm@hotmail.com
Met vriendelijke groet,
René
Hieronder de reactie van Wietze Jonker op het bovenstaand verhaal van
René:
1
april 2007
Hallo René, ik zag jouw toevoeging bij het verhaal over Magneet op de
BatavusBromfietsClub site. ik ben zeer ingenomen met je reactie op de vraag
om meer info over de Magneet Thunderbird met een Sachs blok met geforceerde
luchtkoeling. Ik ben n.l. degene die andersoortige informatie van Batavus
probeert op te sporen. Over het algemeen buitenlandse (snel) brommers e.d.
Fantastisch om een reactie te lezen van de eigenaar zelf. Ik ben blij dat je
er zo tevreden mee bent.
Ik wist dat zo rond 1968 een Magneet in ontwikkeling was, die door Batavus
uiteindelijk op de markt is gebracht. Ik was in de veronderstelling dat pas
in 1970 de eerste modellen Batavus TS49 en Magneet Thunderbird op de markt
gekomen waren. Mogelijk enkele exemplaren in1969. Jij stelt dat die van jou
al in 1968 het levenslicht heeft gezien. Ik ben daar vanzelfsprekend
ontzettend benieuwd naar. Zou je mij het framenummer, staat op het balhoofd,
willen vertellen? Als het goed is zit hierin het werkelijke bouwjaar
verwerkt en dat is natuurlijk erg interessant.
Vriendelijke groet
Wietze Jonker
Heerenveen.
reactie van René:
Beste Wietze,
Het framenummer is 110396
Ik zal als bijlage een zip bestandje toevoegen met een foto van het blok en
wat informatie van de site die ook in mijn reactie op de Batavus Club site
staat. Het is vrij lastig om informatie te vinden over deze brommer, zeker
met geforceerde koeling ben ik nog geen andere tegengekomen. De invoering
van het bromfiets kenteken heeft er wel voor gezorgd dat er documenten zoals
in de bijlage op internet zijn verschenen.
Ik heb de brommer een jaar of 5 geleden gekocht en daarbij een fietsenmaker
die als hobby antieke bromfietsen verzameld en deze eigenlijk niet kwijt
wilde. Na enig aandringen kon ik de brommer toch kopen. Deze oude
fietsenmaker kwam ook met het bouwjaar 1968.
Als je meer informatie hebt over deze brommer naar aanleiding van het
framenummer dan hoor ik het graag.
Met vriendelijke groet,
René
Den Haag
reactie van Wietze:
2
mei 2007
Een zeer plezierig contact met René, de eigenaar van deze fraaie Thunderbird,
heeft het volgende opgeleverd. Het blijkt uit het framenummer dat deze
Magneet Thunderbird van het bouwjaar 1971 is. De eerste veronderstelling dat
het bouwjaar 1968 zou moeten zijn, komt door de type goedkeuringssticker.
Deze type goedkeuringssticker geeft namelijk dit jaartal aan.
Ik denk dat het verstandig is om even wat zaken uit elkaar te trekken.
Een type goedkeuringsnummer wordt in een bepaald jaar afgegeven en blijft
daarna jarenlang geldig en in gebruik. Een type goedkeuringsnummer zegt
daarom nog niets over het daadwerkelijke productiejaar van een brommer.
Hoeft ook niet per definitie eerste productiejaar te zijn. Het geeft alleen
maar aan wanneer een typegoedkeuring is aangevraagd en verleend. Productie
kan wel een jaar of soms zelfs twee jaar later van start gaan. Het komt meer
voor dat mensen dit verwarren.
Zolang er niets essensieels wijzigt hoefde er ook vanuit de fabrikant geen
actie te worden ondernomen. Zodra er echter wel wat wijzigt dan moet de
fabrikant een revisie op de typegoedkeuring aanvragen en dat als aanvullend
document vastleggen. Dit blijkt op een heel mooie manier uit de documenten
die René ons toestuurt. Wijzigingen van bandenmaten en uitlaatsysteem
bijvoorbeeld. Keurig vastgelegd.
Nu het framenummer. Uit dit framenummer blijkt dat het is gemaakt in het
jaar 1971.
De driehoekige tankemblemen zijn niet gebruikt, maar in de daadwerkelijke
productie zijn de bekende ronde Magneet emblemen gebruikt. Ook zijn er
steeds rijwind gekoelde blokken gemonteerd en geen blokken met geforceerde
luchtkoeling. Vandaar dat wij ook zo verrast en nieuwsgierig waren. Een
geforceerd gekoeld type motorblok is dus niet origineel.
René geeft aan dat hij erg tevreden is met zijn fraaie Thunderbird, en
terecht, want het is ook een fraai sportmodel waar er niet zo heel veel meer
van zijn. Het is een unieke brommer die sterk lijkt op de ontwerptekening.
Wietze Jonker
Heerenveen
Onderstaande foto's ontvangen op 16 juni 2007 van Wietze Jonker, zie ook de
opmerkingen er onder:
Bij de
volgende beide foto´s gaat het waarschijnlijk om persfoto´s van de nieuw te
introduceren Magneet Thunderbird.
Waarschijnlijk zijn deze foto´s gemaakt in of omstreeks 1968/´69.
Deze foto´s roepen tal van vragen op.
Bijvoorbeeld:
Waarom word deze prachtige bromfiets aan de pers getoond in een afwijkende
(prototype) versie van het uiteindelijke model zoals dat op de markt gekomen
is?
* Waar, wanneer en door wie is deze foto gemaakt?
* Ter gelegenheid waarvan is deze foto gemaakt?
* Waarom staat de brommer bijna haaks op een toelopende menigte?
* En waar komt deze menigte vandaan???
* Deze foto lijkt in scène gezet want een vrouw achterop de foto houdt een
en ander heel goed in de gaten?
* De foto lijkt onnatuurlijk want veel mensen die schijnbaar nergens vandaan
komen en dan toevallig het pad van een achteloos neergezette prototype
brommer kruisen, heel toevallig?? Lijkt wel erg onwaarschijnlijk.
* Ook erg interessant is, wat is er van deze brommer geworden?
Uiteraard
houden we ons van harte aanbevolen voor alle informatie die u ons over deze
Magneet Thunderbird zou kunnen verstrekken.
Mail ons, als u meer weet van deze foto's op:
batavusbromfietsclub@home.nl
of
wingman_57@yahoo.com
Reactie 22-06-2007
Leendert,
het is
inderdaad een foto genomen tijdens de introductie van de Thunderbird, en NEE
hij is NIET afwijkend aan het echte model....
De Thunderbird was de laatste stuiptrekking van magneet als zelfstandig
merk, men had zelf dit model ontwikkeld met de geforceerde koeling,
sportstuur, smalle spatborden en grote 19 inch wielen.
De productie was reeds aangevangen toen Batavus de zaak overnam een hele
kleine oplage is er gemaakt.
In die tijd was het pas net toegestaan om 17 inch wielen te gaan gebruiken,
een grotere wielmaat was "ouderwets".
Batavus veranderde in razendtempo de Thunderbird om in een modernere brommer
met 17 inch en heeft uit kostenoverweging waarschijnlijk ook het voetbak
blok weg gelaten, de spatborden werden voller en de bromfiets verloor zeer
zeker iets van zijn elegantie.
Het Hollandse koperspubliek vond het niet erg en kocht het model als Batavus
ts49, heel even was dit model ook nog als Thunderbird te koop met magneet
badge, in feite hebben we het dan over de Thunderbird 2 of zoals kenners
zeggen de Thunderbird met kleine wielen.
Tot
zover,
Remco
Reactie 22-06-2007
Hallo
Batavieren.
Omdat ik
op het punt sta een Batavus TS 49 aan te schaffen, en op zoek ben naar het
enige ontbrekende onderdeel, n.l. de kettingkast, belandde ik op jullie
site, waar ik tot mijn verrassing de correspondentie over een Magneet
Thunderbird tegenkwam.
Uit die correspondentie blijkt dat er enige verwarring is over het wel of
niet leveren van deze bromfiets met een geforceerde luchtkoeling.
Welnu, misschien draagt mijn ervaring een steentje bij. In 1970 (april)
kocht ik een nagelnieuwe Thunderbird bij fietsenzaak Mart Ham te
Zaandijk...met geforceerde koeling! Dit was al het type met de rechthoekige
koplamp. Ik heb vele jaren plezier van deze bromfiets gehad. Het ding was
zwaar opgevoerd: uitlaatbocht afgezaagd, dempers eruit- pannenspons erin-
tandwielen veranderen, krukas afvijlen,16 mm Bingetje erop, poorten
uitvijlen, later een dikke pijp erop, maar in afwachting van een dikke bocht
een stuk touw als afdichting, veel, heel veel lawaai en bloedjesnel...tot
agent Keep (berucht tot diep in de Zaanstreek) mij van straat plukte en ik
afdroop richting rollenbank. Geheel gedemonteerd kreeg ik hem terug. Daarna
een ander "gewoon" gekoeld blokje eronder, maar met de komst van de
helmplicht was het ook in onze dreven snel gedaan met de brommerts...Daarna
heeft de Thunderbird (wat ik trouwens een zeer kinderachtige naam vond)
jarenlang achter de schuur tegen een snelgroeiende Italiaanse populier
gestaan, waar ik hem niet meer wegkreeg omdat hij in de boom was
gegroeid...Doorzagen van het bagagerek was de enige optie om hem los te
krijigen. Met pijn in het hart heb ik hem aan de weg gezet, waar al snel
belangstelling van een paar jongetjes was gewekt, en zo vond de Magneet snel
nieuwe baasjes! Conclusie: ook in latere jaren werd de Thunderbird met
geforceerd blokje geleverd!
Met vr.gr.,
Ron Brinkman.
Reactie 22-06-2007
Hallo,
Over de Thunderbird is mij het volgende bekend:
Deze bromfiets is wel degelijk in Weesp geproduceerd en de plaatselijke
Magneetdealer heeft er ook een paar verkocht. Ik bezit een Magneet-folder
uit zomer 1969 waar de Thunderbird ook is afgebeeld, echter:
* Alleen met de Sachs geforceerde koeling 4 voetversnelling,
* Geen gewoon stuur maar clip-ons aan de vorkpoten,
* 23 inch velgen en tot slot het driehoekige Magneet logo op de tankrubbers.
Bij mijn weten is pas na de overname door Batavus er een 2-en 3
versnelling bijgekomen.
Derhalve lijkt mij een originele Thunderbird 3v geforceerd gekoeld wat
vreemd, zeker als deze brommer 21 inch velgen heeft, want na de 23 inch
periode is uitsluitend nog rijwindkoeling gebruikt.
met vriendelijke groet,
Henk Portengen
Weesp
